Thursday, November 28, 2013

පළමු මෝරිය වංශය.




කි‍්‍ර:ව:406 දී රජවන පළමු ලම්බකණ්න වංශයේ අවසාන පුරුක වූ මහනාම රජුගේ විසි දෙවසරක පාලනය නිමා වන්නේ රට අස්ථාර කරමිනි. ඔහු, සිංහල රාජ්‍යයේ මතවාදි සමබර භාවය ථේරවාදී අන්තවාදයට රැගෙන යාමෙහි ප‍්‍රථිපළය වන්නේ කි‍්‍ර:ව:429 දී ”ෂඞ් ද්‍රවිඩ” නමින් නම් වූ කල්ලතෝනි මැරවර කල්ලියකට රට යටත් වීමය. එම යටත් පාලනය ආරම්භ වන්නේ කීර්තිමත් පළමු ලම්බකණ්න රාජ පෙළපත සහමුලින්ම අහෝසිව යෑමෙන්ය. පුරා විසි හතර වසරක් ෂඞ් ද්‍රවිඩ ද්‍රමරිකයන්ගෙන් නිදහස්වීමේ ජාතික පිපාසාව ශ‍්‍රාස්තී‍්‍රය කියවීමකින් පුනරුදය ලබන්නේ මහනාම මහ තෙරිදු තෙමේ ”මහ වංශය”රචනා කිරීමත් සමගය. ඒ අනුව ”මහ වංශය” ජාතික පුනරාගමනය පිණිස මතවාදයක් ඇති කරන්නේය. එහි ප‍්‍රථිඵලය වන්නේ සිංහලේ සිව්වන රාජ වංශය පෙර ගමන් ඇරඹීමය. ධාතුසේන කුමරු කි‍්‍ර:ව:455 දී රජ පද ප‍්‍රාප්ත වීමෙන් ඒ ඓතිහාසික රාජ වංශය ආරම්භ වන්නේය. ”ෂඞ් ද්‍රවිඩයන්” පරදා මෝරිය වංශ ධාතුසේන කුමරු ස්ථාපිත කරන පළමු මෝරිය වංශය එතැන් පටන් වසර අනූහතක් ලක් රාජධානියේ උරුම කිරුළ දරා ඉදියෝය.  ලක්දිව ආර්ථිකයේ නව හැරවුම වූ ධාතුසේන රජුගේ පුත‍්‍ර සීගිරි කාශ්‍යප මෝරිය රාජ වංශය ලෝක උරුම සිරිතට රැගෙන යන්නේ සිංහල සිරිතද, ලෝක පුදුමයක් බවට පත්  කරමිනි. ධාතුසේන රජු සිංහල රාජ්‍යය සම්ප‍්‍රදාය නැවත මහයාන බුදුදහමේ දාර්ශනික හරයයන් සමග ථේරවාදී මධ්‍යයට සමපාත කළේය. එහි තීරක ප‍්‍රථිඵලය වූයේ සරුසාර සැනසිලිදායක සමාජ වටපිටාවක උරුමය ජනතාවට හිමිවීමය. ධාතුසේන පුත‍්‍ර කාශ්‍යපයන් ලොව මුදුනට ඔසවා තැබුවේ ඒ පිය උරුමයේ උත්තර දර්ශනයය. කෙසේ නමුත් මෝරිය වංශය තුන්වන රාජ දරුවා බිහිකර ගැනීම පිණිස තම වංශය ස්ථාපිත කළ එක්සත් රාජ දාර්ශන මතවාදය බිද දමා ගත්තේය. ඒ සීගිරි කාශ්‍යපට එරෙහිව ථේරවාදී සගුන් වහන්සේලාගේ දේශපාලන කැරැල්ල නිසාය එහි ප‍්‍රතිඵලය වන්නේ සීගිරිය ද, සීගිරි කාශ්‍යප ද වනසා යළි ලක්දිව බල දැක්ම අන්තයකට ඇද වැටීමය. ඒත් ධාතුසේන රජු ද, කාශ්‍යප රජු ද තැනූ සරුසාර ආර්ථික සමාජ පුනරුදය නිසා රට ස්ථාවරව සියවසක් පමණ පෙරට ගලා ගියේය.

සිරිලක් දිව සිව්වන රාජ වංශය වූ පළමු මෝරිය වංශය විශේෂ රජුන් එකොළොස් දෙනෙක් බිහි කළ අතර, මෙකී වංශයහි ඉතිහාස මූලය අනුරාධපුර යුගය දක්වා දිව යන්නකි. දෙවනපෑතිස්ස රජ දවස සංඝමිත්තා කුමරිය සමග මෙහි සැපත් මෞර්ය කුමර පරපුරෙහි පුරුෂ බීජ මෙරට ලම්බකණ්න සහ දේශීය කුමරියන් සමග මුහු වීමෙන් මෝරිය වංශය බිහිව ඇත්තේය. විශේෂයෙන්ම දළදා වහන්සේ සිරිලක සැපත් වූ විට, ඒ සමග මෙහි සැපත් දන්ත, හේමමාලා දෙපළගේ ඥාති පරපුර නිසා මෝරිය පෙළපත බල මුදුණේ විශේෂ භූමිකාවට පණ දුන්නෝය. ඔවුහු රාජ තාන්ති‍්‍රක නිළධරන් ලෙස වැජ බී සිටි පරපුරකි. 

මෝරිය රාජ වංශවතුන් ද බොහෝ සෙයින් දේශීය බිසවක් අග තනතුරට පත් කර ගැනීම පි‍්‍රය කළ හැටි ඔහුනගේ ඉතිහාසය දෙස බලන කළ පෙනේ. මේ අතර මෙම වංශවත් පරපුර දෙකට බෙදෙන සිදුවිම වන්නේ මේ අගබිසව පිළිබද ප‍්‍රශ්නයය. වෙසසින්ම ධාතුසේන රජ කුමරුගේ අගබිසව වූයේ උත්තර භාරතීය සතිසාදේවී කුමරියය. දෙවන බිසව වන්නේ දේශීය වංශවතිය වූ උත්තරාය. භාරතීය අගබිසව පුත‍්‍ර ”මුගලන්”ථේරවාදී දේශපාලනික සගුන් සමග තම අයියා වූ කාශ්‍යපට අභියෝග කරන්නේ ඔහු දෙවන බිසවගේ පුත‍්‍රයා බවත්, මහායානියෙකු බවත් හඩ නගා පවසමිනි. මේ බිසව් ගැටුම ඉන් පසු මෝරිය පෙළපත හා බැදී ගලා යන මහා ගැටුම බවටද පත් වන්නේය. 

සිරි විසිතුරු රාජ සිරිත් එකොළහක් ජාතියට දායාද කල මෝරිය පෙළපත අතර බැදී මේ බිසවගේ ප‍්‍රශ්නය කෙතරම් දිගු දුරකට ගලා ගියාදයත් එය ඒ සීගිරි කාශ්‍යප රජු ඉදිරියේ ද මතු විය. ඒ ඔහු භාරතීය බිසව අගබිසව නොකට දේශීය බිසව අගබිසව කර ගැනීමෙන්ය. සීගිරි කාශ්‍යප දුව උපුලි කුමරියට ඇගේ පියාගෙන් පසුව රජ කිරුළ උරුම වුයද, එය ඇගෙන් උදුරා ගැනීමට ඇගේ මව්ගේ සිදුවීම බලපෑවේය. සැබැවින්ම මෙලෙස වංශ දෙදරීමක් නිසා මෝරියවංශවතුන් අහෝසිව සිටි ලම්බකණ්න වංශයේ නෑ බැදීම් සහිත කුමරෙක් හෝ කුමරියක් තම වංශයට විවහා තුලින් බැද තබා ගත්තේය. ධාතුසේන රජුගෙන් කි‍්‍ර:ව.455 දී ආරම්භ වී කිත්සිරිමේඝ රජුගෙන් කි‍්‍ර:ව.551 දී පළමු මෝරිය රාජ වංශය නිමා වන්නේය. මේ වංශයෙහි රාජ දැක්ම අන් සියළු රාජ වංශ වලට වඩා ඉසුරුමත් ආර්ථික සුව සාදනය සහිත වූවකි. ඒ සමයහි ලොව ප‍්‍රමුඛතම ඉසුරු රාජධානිය බවට සිංහලය පත් කරන්න තරම් මෝරියන් සුවශේෂින්  වූයේ එබැවිනි. මෝරියන් අතර පුරාජේරුකරුවන්, ප‍්‍රචාරකරුවන් හා යුදකාමීන් දක්නට නැති තරම්ය. ”ෂඞ් ද්‍රවිඩයන්” පළවා හැරීම පිණිස ධාතුසේන රජතුමා සිදු කළේ මිනිස් ඝාතන වෙනුවට මතවාදී නැගිටීමකි. එබැවින් මෝරිය වංශය යුද්ධය, රණකාමය වෙනුවට හතුරන් නැසීම උදෙසා දාර්ශනික අත්හදා බැලීම සිරිලකට දායාද කළ සදාර්ශනික වංශය ලෙස සම්භාවනාවට පාත‍්‍රව ඇත්තේය. 

පුරා වසර අනූහතක් පුරා දිව ගිය මෝරිය රාජ වංශයේ පාලනය ශේෂ කර තබා ගිය මහා කලා නිර්මාණය අදටත් කියා දෙන්නේ ඒ සදාතනික රාජ්‍ය තාන්ති‍්‍රකත්‍වයේ බල මහිමයය. ඒ අනුව සිංහලේ මතවාදී මහා ග‍්‍රන්ථය වූ ”මහ වංශය” ද, සිංහලයේ ලෞකික පුදුමය වූ සීගිරිය ද ලොවට දායාද කළේ ලක්දිව සිවු වන රාජ පරපුර වූ පළමු මෝරිය වංශයය. 

සුජිත් අක්කරවත්ත

Sunday, November 17, 2013

පළමු ලම්බකණ්න වංශය.




මාගම් වංශය නිමා වී කි‍්‍ර.ව.60-67 සත් වසර උදාවන්නේ මහත් භීෂණ සමයකිනි. ඒ ”සබ” විසින් මෙරට සියළු ප‍්‍රභූ වංශවතුන් සංහාරය කරමිනි. රජ කිරුළ අත්පත් කරගත් පිටස්තර සබගේ සත් අවුරුදු පාලනය පෙරළමින් කි‍්‍ර.ව.67 දී වසභ කුමරු රජවන්නේ නව යුගයක පෙර අඹර වෙමිනි. ඒ සිරිලක් දිව තෙවන රාජ වංශය වූ පළමු ලම්බකණ්න වංශයට රාජ්‍යත්‍වය උදා කරමිනි. වසභ රජ තෙමේ ඇරඹි මෙකී වංශය විසින් රජ දරුවන් විසි හතර දෙනෙක් බිහි කළ අතර ඔවුහු අඛණ්ඩව වර්ෂ තුන්සිය හැට එකක් රජ සිරි දැරුවෝය. ඒ කියන්නේ කි‍්‍ර.ව.67 රජපද ප‍්‍රාප්ත පළමු ලම්බකණ්නයෝ එතැන් පටන් කි‍්‍ර.ව.428 දක්වා රජ කිරුළ දරා ඉඳියෝය.  ඔහුනගේ විශේෂත්‍වය වන්නේ තම රාජ වංශයෙහි රජුන් අතර මැදදි කිසිම බාහිර වංශිකයෙකුට විජාතික ආක‍්‍රමණිකයෙකුට සිරිලක ඉඩ නොතැබූ එක්සත් එකීයත්‍වයයය. මෙවැනි හපන්කමක් දැක්වූ සිරිලක එකම හා ප‍්‍රථම රාජ වංශය වන්නේ මෙම පළමු ලම්බකණ්නයෝය. 

ලම්බකණ්න වංශය සිරිලක සැපත් වන්නේ කි‍්‍ර.පූ.232 දීය. ඒ සංඝමිත්තා මහ රහත් උත්තමාවිය සමගය. අශෝක අධිරාජ්‍යාගේ දියණියව සිටි සංඝමිත්තා කුමරිය සරණ පාවාගෙන උන් සමුද්‍රගුප්ත කුමරුගේ සැපත්වීමෙන් මෙම පරපුර සිරිලක බල මුදුනට ලං වන්නෝය. ඔවුහු විසින් රජ පදවියෙහි උරුම වස්තුව වූ ජය මහ ශී‍්‍ර බෝධිය හිමිකර ගැනීම රජ උරුමයෙහි ප‍්‍රාර්ථනා පැතුම වන්නේය.  කි‍්‍ර.පූ.323 සිට රජ පදවියට මාන බලමින් සිටි ඔවුහු  තම ස්ථානය පැමිණෙන තෙක් ඉවසීමෙන් බලා හිඳි අපූරු පෙලපතකි. පුරා තුන්සිය වසරක් සිරිලක රාජ්‍ය සේවාවේ බලගතු නිළධාරී මඩුල්ලෙහි භූමිකාවෙහි නිරත වූ ලම්බකණ්නයන්ගේ මොහොත උදාවන්නේ කි‍්‍ර.ව.67 දීය. සිංහ වංශයට පසු මාගම් වංශයද, ඔහුනට පසු කිසිවෙක්ද නැතිව තිබුණි. ඒ අවාරය හිමිකර ගන්නේ අවසන් මාගම් වංශික රජ යසලාලගේ දොරටුපාල ”සබය”. සබගේ ඝාතන රාජ්‍යය පෙරලාලම්බකණ්න වසභ නව රාජ වංශයෙහි රජ සමය අරඹන්නේය. 

විසි හතරක් රජුන් තැනූ මෙම පරපුර විසිතුරු බහු විධ තාල සිරිත් වලින් සෝබමාන රාජ වංශයකි. දාර්ශනික රාජ දර්ශනයන් සිරිලකට ඔසවා තැබුවෝය. සැබැවින්ම සිංහ වංශිකයන් සිරිලකට තනා දුන් එක්සත් රාජවාදය, මාගම් වංශය ඒකීය රාජ වාදයක් බවට පත් කළෝය. එහෙත් එක්සත් ජාතික වාදය සිරිලකෙහි ඔසවා තැබූවේ ලම්බකණ්නයෝය. ඒ සහා සිංහ වංශික දහම වෙනුවට ඔවුහු බුදුදහම එයට භාවිතා කරන්නෝය. ඒ අනුව ථේරවාදී බුදුදහම මහයාන බුදුදහම, බුද්ධාගම නමින් ආයතන ගත කිරීම අරඹන එක්සත් රාජ්‍යවාදී ගමන තනන්නේ මෙම ලම්බකණ්න පෙළපතය. වෝහාරිකතිස්ස රජතුමා ථේරවාදී රාජ කරණයේ ද, මහසෙන් රජතුමා මහයාන රාජ කරණයේ ද, යාති‍්‍රකයන් දෙදෙනාය. මේ ථේර මහයාන තාල මුසුවේ කූටාප්ප‍්‍රාත්තිය වන්නේ ජේතවනාරාම මහා සෑයය. ඒ අනුව ලම්බකණ්න රාජ දැක්ම ආගමික භූමියක් කෙන්ද්‍ර කර ගනිමින් බිහිකර ගැනීමට ඔවුහු සමත් වන්නේය. මේ කතාවේ පුදුමය මහායානය සමූල ඝාතතයකරන ථේරවාදී අන්තවාදය වූ වෝහාරිකතිස්ස ද, ථේරවාදය සමූල ඝාතනය කළ මහයානික අන්තවාදියෙකු වූ මහසෙන්ද එකම වංශයේ වංශවතුන් වූ සැටිය. කෙසේ නමුත් ලම්බකණ්න වංශයේ පුදුම හැකියාව වූයේ සතුරෙකුට රටට පිටින් හෝ රට ඇතුලෙන් රාජ්‍යත්‍වයට ඇතුල් විය නොහැකි ලෙස තැනී මුසු වීමය. සැබැවින්ම මෙම රජුන් රණකාමින් හෝ යුදකාමීන් නොවීය. ඔවුහු තැනූ එක්සත්වාදී රාජ සම්මුතිබලයේ මහිමය වන්නේ ,යුධ, සිවිල්, දේශපාලන, ජාතිවාදී ගැටළුවක් නැති සියවස් තුනහාමාරක ප‍්‍රබෝධජනක රාජ සමයක්සිරිලක් වාසීන් විගත් අපූරුවය. 

මෙම අපූරුවේ අසිරිමත් මුදුන බුද්ධදාසයන් බිහි වීමය. ථේර මහායාන මුසුව ඉඩ හසර මැදින් ලෞකික සුවපත් බව රාජ්‍යයේ දැක්ම කළේ එතුමාණෝය. බුද්ධදාස රජතුමා විසින් සිංහල රාජ්‍යයට මතවාදීත්වයක් ලේඛණ ගත කළේය. ඒ සරාර්ථ සංග‍්‍රහයය. ඒ අනුව ලම්බකණ්නයන්ගේ එක්සත් රාජ ආගමික දැක්ම එක්සත් රාජ ලෞකික දැක්ම බවට පත්වන්නේ බුදුදැක්ම සමග නව කියවීමක් ලබමිනි. මේ අනුව වසභ ඇරඹි ලම්බකණ්න රාජ වංශය සිරි ලක්දිව රාජ දර්ශනය එක්සත් ජාතිකවාදය කළෝය. එමෙන්ම එය එක්සත් ලෞකිකවාදී දහමක්ද කළෝය. ඒ අතින් ඔවුහු සිංහ වංශය හා මාගම් වංශය දාර්ශනිකව අභිබවන්නට සමත් වන්නේය. එබැවින් ලම්බකණ්න වංශ රාජ යුගයට වසභ, ගජබා, වෝහාරිකතිස්ස, මහසෙන්, බුද්ධදාස වැනි ඉදිරිගාමී ප‍්‍රතාපවන්තයන් වේ. නමුත් ලම්බකණ්න වංශය නිමා වන්නේ ඔවුහු තනා ගත් ඒ සමබර එක්සත් ජාතිකවාදය බිගත් මහානාම රජ වීමෙනි. ඒ මහානාම රජතුමා බුද්ධඝෝෂ හිමියන් සමග එක්ව  සිංහල රාජ්‍ය රෑප දැක්ම ථේරවාදී අනන්තයට රැගෙන යාමෙන්ය. එහි සෘජු ප‍්‍රථිඵලය වන්නේ සිංහල රාජ්‍යහි සමතුලිත භාවය බි වැටීමය. මහානාම රජතුමාට පුතුන් නොහිටිය අතර එතුමාට හිටියේ සංඝා නැමැති දියණියය. සංඝා කුමරිය විවහා වන ජන්තු සොළී කුමරෙකු වන අතර ඒ දෙන්නාට උපදින්නේ අංග විකළ කුමරෙක්ය. ඒ සේන හෙවත් සොත්ථිසේනය. අංග විකළ සොත්ථීසේන ලග නතර වූ සිංහල රාජ්‍යයට, තව දුරටත් සාර ලම්බකණ්න වංශිකයෙක් නොමැති වීමෙන් කි‍්‍ර.ව.46 දීලම්බකණ්න වංශයේ රාජ්‍ය යුගය නිමා වන්නේ, ලම්බකණ්න වංශය ද සහමුලින් ව වී යෑමෙන්ය. 

මෙම තෙදවත් පරපුරෙහි පුරුෂ කුමරුන් වංශවතුන් වූයෝය. ඔවුහුනට බොහෝ විට අග බිසවුන් හිමිවන්නේ විවිධ වංශ තුලිනි. ඒත් බොහෝ ලම්බකණ්න කුමරුන් දේශීය වංශවත් සිංහල බිසවුන් පි‍්‍රය කළෝය. මොවුහු තම වංශය දැඩි එක්සත් භාවයක තබා ගත් වංශයකි. පියවරු, පුතුන්, සොයුරන් බලයට පොර කෑ අවලක්‍ෂණ කතා මෙම වංශය තුල දක්නට හැක්කේ කලාතුරකිනි. එම කැත ලකුණලම්බකණ්න වංශයට එක් වූයේ ගෝඨාභය රජ වීමෙන්ය. ඒ ගෝඨාභය සිරිසගබෝ රජතුමා ඝාතනය කළ කෲරකම නිසාය.

සුජිත් අක්කරවත්ත

 පැරණි ලිපි ලේඛණ සදහා මෙතැන බලන්න