Saturday, November 15, 2014

ඉත්තෑපානේ මහ තෙරිඳු



ක‍්‍රි.ව. 1412 දි කෝට්ටේ රාජධානිය බිහි වන්නේ විද්වත් පාණ්ඩිත්‍යයෙන් අනූන මහ තෙර පරපුරක ආසිරි බල මහිමයද සමගිනි. එතැන් පටන් කෝට්ටේ ඔස්සේ විහිද පැතිර ගිය ලක් සසුන් කතාවත දිගුය. ප‍්‍රභාෂ්වරය. දෑ අභිමන් මැවූ සීල සුගන්ධයෙන් පිරිපුන් ප‍්‍රඥා ප‍්‍රභා පැවිදි දිවි සිරිතෙන් සුසැදි ජාතික අන්දරයක්ම බඳුමය. සතුරු අතවර මැද සසුන බිඳ වැටී යළි උදා වූ පසු මහා විහාරවංශයෙන් උදාන වන කෝට්ටේ සාමාග‍්‍රී ධර්ම මහා සංඝ සභාව මෙරට යති සසුන දිදුළවන්නේ විද්වත් පාණ්ඩිත්‍යයෙන් සරු මහ තෙර පරපුරක්ම ජාතියට දායාද කරමිනි. ඒ නිසා සියම් මහ නිකායේ කෝට්ටේ ශ‍්‍රී කල්‍යාණ සාමාග‍්‍රී ධර්ම මහා සංඝ සභාව වූ කලී මහාසාර පැවිදි පඩිවර සිරිත්වලින් ශෝභමාන මහා සඟ ගණය සේ විරාජමානය. ඒ අතීත සංඥා අරුත යළිත් පසක් කරමින් එකී සංඝ සභාවේ අභිනව මහ නායක ධූරිණ වී පරම පූජනීය ආචාර්ය ඉත්තෑපානේ ධර්මාලංකාරාභිධාන මහනායක ස්වාමීන්ද්‍රයන් වහන්සේ මහ නායක පදවි ප‍්‍රාප්තව ඇත්තේය. 

මතක පොත දිග හැරේ. මගේ සිත අදින් විසි හත් වසරක් ඈතට දුවයි. සුහුඹුල් යෞවනය එළිපත්ත මුලදී මේ මහ තෙර සිරිත හමු වන්නේය. ඒ එකල දුටු සැණින් මම වශීකෘත වීමි. එය උන් වහන්සේගේ පසඟ පෞරුෂයටය. පුරුෂ උදාරත්වයට කා වැදී තිබූ පරම නිහතමානී මුදිතාව දැක මම දැහැන්ගත වීමි. සියම් මහ නිකායේ මල්වතු පාර්ශවයේ රෝහණයේ මහ තෙරව වැඩ විසූ පුරාවිදු සක්විති මහාචාර්ය පූජනීය කඹුරුපිටියේ වනරතන මහ නායක මහ තෙරිඳු සමීපයෙහි මට ඉත්තෑපානේ මහ තෙරිඳු මුලින්ම හමු විය. ඒ දවස මතක පොතින් මෙනෙහි කළ විට මේ සඟ සිරිත එතැන් පටන් ගෙවුනු හැම කාලයකම හමු වූ බව සිහි වේ. විටක ජාතික සටන් බිමේදීය. තව විටෙක සාර සුභා ශාස්ත‍්‍ර හැන්දෑ යාමයන් අතර මැදදීය. නොවේ නම් එළඹ නොගත් අහඹු මුණ ගැසීම්ය.  තවත් විටෙක ශාසනික වත් පිළිවෙත් අතරය. රට විපතේ හෙළුණු අනූව දශකයේ මැද භාගයේදී ‘‘ජාතික සංඝ සභාව’’ සෙවණේදී මට යළිත් පූජනීය ඉත්තෑපානේ ධම්මාලංකාර මහ තෙරිඳු හමු වේ. ඒ සමයේ මහ නායක ස්වාමීන්ද්‍රයන් වහන්සේ ‘‘පැවිදි මිණි පහන් ’’ නමින් විරචිත කෘතිය ගැටවර සිත සසුන් සිරිත යා කර තිබුණි. මහ තෙරිඳු ධම්මාලංකාර සමිඳු විප්ලවීය සුගන්ධයක් වන්නේ ‘‘මල් පැලේ උපන් පන්සලේ පියතුමා’’  රචනා කොට එළි දැක්වූ විටය. සිත අළුත් හැඟුමන් පිරවූ ඒ පොත ශාස්ත‍්‍ර ලෝලීත්වයට කදිම රස උපදවන ගද්‍ය අපදානයක් වූයේය. ජයකොඩි පිය සමිඳු ගැන අප සිත් තුළ ඉපදී තිබූ ගෞරවනීය පේ‍්‍රමයට මහ තෙරිඳු ධම්මාලංකාර සමිඳු නව ඇසක් පෑදුවේ මේ පොතිනි. පන්සලටත් පල්ලියටත් ගමනක් ඇතැයි දැනුනු අතර, සැබවින්ම පසුව සිංහල කිතු සසුනේ ජාතික රිද්මය වූ ‘‘කිතු දන පුබුදුව’’ හි මතවාදී අවේෂය බවට ද මේ පොත පත්වූ බව දනිමි. එය ජාතික ව්‍යාපාරයේ ගැටවර සටන්කාමීත්වය ඔද වැඩූ බව කිව යුතුය. 

පරම පූජනීය ඉත්තෑපානේ ධම්මාලංකාර මහනායක හිමිපාණන් වහන්සේ චිරන්තන ශාස්ත‍්‍ර සම්ප‍්‍රදායේද චිරාතගත පඩිවර ආරෙන්ද නවීකාරක අධ්‍යාපනයේද කදිම මුසුවකි. අනෙක උන් වහන්සේගේ පූර්වගාමී මහ තෙර පරපුරම ලක් සසුන පොබ කළ චිරාගත මහ පඬිවරුන් වහන්සේලා වේ. අන් අතකින් ඉත්තෑපානේ මහ තෙරිඳු කෝට්ටේ සාමාග‍්‍රී ධර්ම මහා සංඝ සභාවේ මහනායක ධූරන්ධර වූ පළමු මහජනවාදී භික්‍ෂුව යැයි මම සිතමි. ඒ වගේම ජාතික සටන් භූමියෙන් මහ තෙර පදවි ප‍්‍රාප්ත මම දන්නා නූනත ලක් සසුනේ තෙවන භික්‍ෂූන් වහන්සේ ලෙසද උන් වහන්සේ කැපී පෙනේ. කෝට්ටේ සඟ ගණය හෙබ වූ අන් සියලූ මහ නායක තෙරවරුන්ට වඩා මහ තෙරිඳු ඉත්තෑපානේ මහජනවාදී තෙර නමක් වන්නේ උන් වහන්සේ මහජනවාදීව පොදු ජන කරණයට ලක්ව දිවි සිරිත ගෙවූ සහ ගෙවන නිසාය. එමෙන්ම මහ නායක ස්වාමීන්ද්‍රයන් වහන්සේ සුවිශේෂීය. ඒ මෙරට බහුජන සමාජයෙහි සෑම මං පෙතකම වැඩ වසමින් හොඳින්ම පරිණතව අසූවියට එළඹි සැනින් මහනායක පදවි ප‍්‍රාප්ත වී ඇති බැවිනි. ඒ වගේම ජාතික සටන් බිමට නායකත්වය දී වැඩ සිට මහනායක පදවි ලැබූ ප‍්‍රථමයා වන්නේ මඩිහේ මහ තෙරි`දුය. දෙවනුව බලංගොඩ මහ තෙරි`දුය. මඩිහේ මහ තෙරි`දු මෙම පදවි ධූරන්දර වන්නේ සතලිස් වියැති යෞවනයේය. බලංගොඩ තෙරිඳු සැට දෙවෙනි මැදි වියේදීය. ඒත් ඉත්තෑපානේ් මහ තෙරිඳු අසූ වියැති ජීවිත දිවි මග මහ ගිරි සිරසේදීය. වෙනස සහ බලාපොරොත්තුව රැුඳී ඇත්තේ මෙතැනය. ලක් සසුනම ශීල, ඥාන, තපෝවෘද මහ තෙර පහසක් පතන සමයක ඒ ගුණ මාවතට ප‍්‍රාර්ථනාවක් වැඩම කර ඇත්තේය. අසූ වියට එළඹ මහ නායක පදවි ධූරිණව ඇත්තේ තවමත් පසඟ පෞරුෂයෙන් පනස් වියවත් නොපෙනෙන කඩිසර අබල දුබල නොවූ මනා නුවණින් හා සිහියෙන්ද, පරිකල්පනයෙන්ද උජ්ලිත වූ සමාජමානී සමාජගාමී සජීවී සිරිතකි. ඉතින් අපේ මහනායක හාමුදුරුවන් වහන්සේ මත සමාජ ප‍්‍රාර්ථනා ගොඩකි. සබුද්ධික මහ සඟුන් වහන්සේලා සමුදායක් සපිරි විනීත සංවර සඟ ගණයට සසුන් භාර ධාරීන් වහන්සේ වූ උන් වහන්සේගෙන් ජාතිය පින්සාර ප‍්‍රාර්ථනා පුරමින් සිටින්නේය. සසරේ පිරූ පිං මහිමයක් නිසාදෝ සුහුඹුල් යෞවනයේ සිට මේ භද්‍ර යෞවනය දක්වා ඉත්තෑපානේ මහ තෙරිඳු සමග සමීප බැඳීමක් හා ඇසුරක් ලබන්න වාසනා මහිම ලදිමි. සටන් අත් හැර පසන් සිතින් ප‍්‍රඥා දැක්මෙන් ජාතික සාසනික මෙහෙවරකට ගොමු ගත විය හැකි සසුන් භාරධාරීන් වහන්සේ නමක පත්වීමේ ධර්මානන්දය වින්දනය කරමි. එමෙන්ම මහ තෙර නමකසේ ජාතියද සසුන ද මෙහෙයවීමට නම් මෙරට ඉතිහාසය, සසුන, සමාජය හා දේශපාලනයද මනා කොට වටහා ගත් එහි ඇලී ගැලී රැුවටී කිළුටු නොවන මහ සිරිතක් විය යුතුය. අපේ මහ නායක හිමි පාණන් මේ සියලූ සුදුසුකම් මැනවින් සපුරා ඇති විට දුර්දාන්ත සමයක සහන් එළියක් දක්නෙමි. ජාතිකවාදය, ධනවාදය, මාක්ස්වාදය, ලිබරල්වාදය සහ සමාජවාදය යන මේ කොයි අරුතත් මැනවින් දැනගත් භික්‍ෂූන් වහන්සේ නමක සේ අපේ මහ නායක හාමුදුරුවන් වැදගත් වේ. එමෙන්ම සිරිලක් පොදු ජන සම්ප‍්‍රදායද අපරදිග ජන සම්ප‍්‍රදායද දිවි ගෙවා තුමුම අවබෝධ කර ගත් ඥාන අවබෝධයක් අත්දැකීමෙන් උන් වහන්සේ සතුය. මේ සියල්ල මැද අපූරුව සුමට මුදු ගුණ වෑහෙන ව්‍යක්ත නිර්මාණශීලි භාෂාවකින්ද ශාස්තී‍්‍රය ගැඹුරින් පේ කර ගත් භාෂාවකින්ද හෙබි පන්හි`දක් අපේ මහනායක හිමිපාණන්ට තිබීමය. සැබවින්ම ‘‘බුදු බව පතන බලංගොඩ ආනන්ද මෛත‍්‍රී හාමුදුරුවෝ’’ නමින් උන් වහන්සේ ලියා පළ කළ පොත තරම් සඟ සිරිත ජන සිරිතක් කළ පොතක් මේ ලක ඇත්තේම නැත. පොත හුදියාගේ සිට උගතා දක්වා අත් පොතක් වී නැවත සඟ අපදාන රචනයට මාවත විවර කර තැබූ කෘතිය වී ඇත්තේ ඒකය. 
මේ සියල්ල මැද කතාවක් විය යුතු ගැඹුරු කරුණකි. ඒ කෝට්ටේ කල්‍යාණ සාමාග‍්‍රී ධර්ම මහා සංඝ සභාවේ මහනායකව වැඩ විසූ නොබෝදා අපවත් වූ පරම පූජනීය අග්ග මහා පණ්ඩිත බෙල්ලන ශ‍්‍රී ඥාන විමල මහනායක හිමිපාණන් දිවිමන්ව වැඩ සිටියදී කළ කාර්යය. එනම් ඉත්තෑපානේ මහ තෙරිඳු වැඩ බලන මහ නායක සේ පූජිත කොට උන් වහන්සේ මතු සසුන් භාරධාරීන් වහන්සේ සේ අභිිධාන කිරීමය. මේ ගැඹුරු අරුත පෑ¥ සසුන් චාරිත‍්‍රයකි. එය ගුරු දේව මහ තෙර සිරිතක දුර දැක්මද සියල්ල අත් හල  හැකි පරම නිවනෙහි අරුත් මාවත පෙන්වූ දුර්ලභ චරිත සිරිතකි. මේ සියල්ල පෙන්වා දී ඇත්තේ කෝට්ටේ කල්‍යාණ සාමාග‍්‍රී ධර්ම මහා සංඝ සභාවේ අභිනව මහ නායක පරම පූජනීය ආචාර්ය ඉත්තෑපානේ ධම්මාලංකාරභිධාන යති සිරිතේ තීරක සම්ප‍්‍රාප්තියෙහි ජාතික අරුතය. 

චරිතයක් සිිරිතක් වන්නේ පදවිය නිසා නම් නොවේ. පදවිය පවා බැබලවිය හැකි සිරිතක් පදවියකට පත්වීම සිරිතත් පදවියත් රටත් දැයත් සමයත් ලබන විපුලත්වයය. එබැවින් ඉත්තෑපානේ යති සිරිත වූ කලි  සිරිතක් වී පදවි ප‍්‍රාප්ත පදවියකි. සුපේක්‍ෂලශීලීත්වය හා විනීත සටන් කාමීත්වය ද සංවර දුර දක්නා බවද කැටි වූ නායක හිමිපාණන් වහන්සේ විප්ලවීයද වූ චරිත සිරිතකි. ගෙවී ගිය දශක ගණනාවකදී උන් වහන්සේ මෙරට බුද්ධිමය ශාස්ත‍්‍ර වාද විවාද පොහොසත්් කරනුයේ ඒ බව විද්‍යාමාන කරමිනි. එමෙන්ම ජාතික විපත් අභිමුව පෑ විනීත විචක්‍ෂණ නායකත්වය පෙළහැර පෑ පරමාදර්ශයක්ම බඳුය. එමෙන්ම සියලූ ආගමික නායකයන් සමග සමීපවද ගෞරවනීවද සහෝදරත්වයෙන් බැඳී සිටින්නට ඉත්තෑපානේ මහ තෙරිඳු පා ඇති සමත්කම ජාතික අරමුණ, ජාතික රාජ්‍යයට අවශ්‍යම අධ්‍යාත්මික නායකත්වයක සඵලතාවය. වියතෙකු වූ මහ තෙර නමකට ජනතා රුචිය වඩන ලෙස හා ජන හද මනස බැඳෙන ලෙස ධර්ම දේශනා පැවැත්විය හැකි නම් ඒ හුදී දනන් ලබන පිනකි. මහ නායක හිමිපාණන් ඒ අරුතින්ද වටින්නේය. 

රට තීරණාත්මක අර්බුද මොහොතකට වැටී ඇති අගාධය අභියස මහනායක හිමිපාණන් මහනායක ධූරන්දර වී ඇත. සසුන විලෝපනයකට ගොදුරුව ප‍්‍රඥා ධර්ම පූර්ණ භික්‍ෂූ පතිරූප ඇවැසි මොහොතක  උන් වහන්සේ සිරිලක නාගරික සඟ ගණයෙහි අධීක්‍ෂවරයාණන් වී තිබේ. මේ සියල්ල එක් ඓතිහාසික ගලායෑමකි. තම අසූ වන ජන්ම දිනය එළඹි විටම ස්වකීය පැවිදි දිවි මග ඇරඹි නිකායෙහි මහ නායක ධූරයට වරම් ලැබී ඇත්තේ උන් වහන්සේගේ අවබෝධගාමී සංසාරික කාල සටහනකට අනුව යැයි මම සිතමි. ස්වකීය සඟ පරපුරේ පූර්ව ගාමීන්ට යුක්තිය හා ගරුත්වය ඉටු කළ හැකි තරම් පැණසර මහ තෙර නමක් සේ  ඉත්තෑපානේ මහ තෙරිඳු පදවි උදානය අප වෙත ප‍්‍රහර්ෂය ළඟා කර ඇත්තේ එබැවිනි. ඒ වගේම ඉත්තෑපානේ මහ තෙරිඳුට මහ නායකව වැඩ වසන්නට සිදුව ඇත්තේ උන් වහන්සේගේ  පූර්වගාමී ගුරු දේව පරපුරට වෙනස් සමාජ වටපිටාවකය. නමුත් වෙනස්වීමත් වෙනස් වන අයුරු හා වෙනස්වීම ධර්මතාවය බවත් පුරුදු පුහුණු කළ ධර්ම දැක්මෙන් පේ කළ, එය ජීවිත අභ්‍යාසයෙන් වටහා ගත් භික්‍ෂුවක් වූ මහ තෙර නමට මේ වෙනස් වටපිටාවට සුගති ධර්ම මාවත පෙන්විය හැකි යැයි සිතමි. අතෝරක් නැති විලම්බීත හා ආටෝප සාටෝප හා හිස් පුස් ව්‍යාජ රැුළි මාලාවකින් ගැවසී ගත් ලක් බුදු සසුන ධර්ම ප‍්‍රඥාවෙන් ශෝධනය කරන මග මාවතක් ඉත්තෑපානේ ධම්මාලංකාර තෙරිඳු ආගමනයෙන් සිදු වෙතැයි සිතමි. එම ප‍්‍රාර්ථනය පැතුමක් තරමට මහා සාරවී ඇත්තේ පරිනත පළපුරුද්දකින් මතු වූ උන් වහන්සේගේ ආගමනය සමගය. මේ සමග එක් ඓතිහාසික ආඥාවක් හැබෑ වී නූතනය තුළ යළිත් රෝපනය වී ඇත. ඒ කෝට්ටේ රාජධානිය බිහි වූ දා පටන් ඒ රාජධානියට මතය හා දිරිය සැපයූ රයිගම් පුත‍්‍රයන් අභිධාන වන සැටිය. පළමු කෝට්ටේ යුගයේ සිදුවූ ඒ දේ මේ දෙවන කෝට්ටේ යුගයේද සිදු වී ඇත්තේය. රයිගම් පුත‍්‍රයෙක්ම අභිෂේක ලබා යළිත් කෝට්ටේ සග සසුනේ භාරධාරීන් වහන්සේ වී ඇත. රයිගම් පුත‍්‍ර ඉත්තෑපානේ මහ තෙරිඳු කෝට්ටේ සංඝ සභාවේ නායකත්වයට වැඩම කර ඇත්තේ ඒ ඉතිහාසාගමනින් බව කිව යුතුය. එබැවින් පෙර රයිගම් පුත‍්‍ර සඟ පරම්පරාව සේම සුජ්ජලිත ඉතිහාස පරිච්ෙඡ්දයක් 
අපේ මහනායක හාමුදුරුවන් වහන්සේ ජාතියට උදා කරන බව නම් නිසැකය. 



Sunday, November 2, 2014

රාජ- ගිරිය



    දඹදෙණිය ඇද වැටෙන්නේ වීරබාහු රජු රජ පුටුවෙන් ඇද වැටි මැරී වැටුණුදාය. කවුරුත් නොසිතු නොපැතු මොහොතක වීරබාහු රජුගේ මිය යාම සිහිනයක් හැබෑ කර ගැනීමේ මාවත වන්නේය. ජයසිරි බිසව්ගේ ජීවිතය අමුතුය. ඒ ඈ තොමෝ පුරුෂයන් තිදෙනෙකු සමග රාග සිරිතක් බැදගෙන උන් සිංහලේ අරුමැසි බිසව වූ නිසාය. මේ නිසා දඹදෙණි   රාජ යුගයේදීම විකසිත සරාග බැදීමක් නිසා ඇගේ පේ‍්‍රමණිය සැමියන් තිදෙනාට ලක් රාජ කිරුළට දොරටු විවර වන්නේය. ජයසරි බිසව් වල්ලභයන් තුන්දෙනා එකම පවුලේ අයියා-මලෝ වූ සැටිය හරි අපුරුය. මේ තුන්දෙනාම අලකේශවරලාය. මේ විදියට අලකේශවර ප‍්‍රභු කුමරු තිදෙනාගේ ජාන රජස් ජය සිරි බිසවගේ ඩිම්බානුවක් හා සහබැදි නිශ්ශංක අලකේශ්වරට උපත සදන්නේය. වීරබාහු රජ අසුන මත මැරී වැටෙන විට නිශ්ශංක අලකේශවර ප‍්‍රභු ප‍්‍රභා ඉසුරු සපිරි භද්‍ර යෞවන කුමරෙකි. එමෙන්ම එකළ සිරි ලක්දිව අගමැතිය. ජාතික ධනවාදය ලක් රාජ කතාවතේ ගමන බවත්, නිදහස්වාදය දිශාව බවත්, ඇදහු ඔහු, කැළණි මහ වෙහෙර වීභීෂණ පුජාවට පැමිණි දවසේ සහමුලින්ම වෙනස් චරිතයක් විය. ඒ කළ්‍යාණි නදිය ඔරුවක නැගී තරණය කර බත්තොටමුල්ලට සේන්දු වූ නිසාය. බත්තොටමුල්ල නම් අද බත්තරමුල්ලය. ඒත් ජයසිරි බිසවට ආසක්ව ඇගේ රාග පහසට ලොබ බැදි ප‍්‍රභූ පෙළපතක් තම හීනය බිද වැටී වෛර ගතව  උන්නේය. ඒ සේනාධිලංකාරලාය. මේ ගුප්තාභය සේනාධිලංකාරගේ වෑයම වන්නේ නිශ්ශංක අලකේශ්වර වටලා වට කොට පහරදි මරා දැමීමය. ඒ නිසා එ වන කොට කළල ගොඩ හෙවත් වත්මන් කළල්ගොඩ , උතුවන්කන්දේ උන් ගුප්තාභයට සැල වන්නේ අලකේශ්වර බත්තොටමුල්ලේ ඔරුවක නැගී දියවන්නා සිරි බලන වගය. තම පරපුරේ රාග ඊරිසියාව දළුලා වැඩුනේය. ළැමැනි කුළ මෙහෙනවර වංශ උරුමයෙන් තමාට කිරුල හිමි බව ඇදහු ගුප්තාභය සේනාධිලංකාර බත්තොටමුල්ල වට කලේය. ඒත් අලකේශ්වර ඒවන විට සිටියේ මී තොටමුල්ලේය.

   මේ වංශ ගැටුම දිග්ගැස්සෙන විට දියවන්නා දියත්ත මැද දුවේ අපුරු සිදුවීමක් වන්නේය. ඒ නයි මුගටි හටනකි. අලකේශ්වරත් සේනාධිලංකාරත් ගැටුමකට කුරුමානම අල්ලන විටම නයාත් මුගටියාත් සටන පටන් ගෙන තිබුණේ දියත්ත මැද දුපතේය. විශ්මයක් දන වන්නේ මුගටියා මැරී නයා දිනූ නිසාය. මේ පුවත දියවන්නා වන වාසයේ ගම් දනව් පුරා පැතිරයන්නේ ලැව් ගින්නක් සේය. මේ අතර නයි මුගටි සටන වූ තැන බලන්නට මාදිවෙළ කුමාරිහාමි ඇගේ පෙම්වතා වූ පතිරගොඩ කුමාරයා සමග එතෙනට ඔරුවෙන් එන විට එහි උන්නේ අලකේශ්වරය. ඉතිහාසය අලූතෙන් ලියවෙන්නට පටන් ගන්නේ එදාය. එදා එහෙම පටන් ගත් කතාව රස කථා ,ගම කථා , ආල කථා වගේම හින කථා විතරක්ම නොව රණකාමී අන්දරද බැදී සරාග කථා බහින්ද සාරසුබා වී ඇති කථා පොකුරකි.
 
      ලෝකය අලූත් වී තිබුණේය. භාරතය දක්වා ඉස්ලාම් ආක‍්‍රමණය දිග්ගැස්සෙමින්  තිබුණි. එහි ප‍්‍රතිපලය වන්නේ දකුණු භාරතයේ රණකාමී දෙමළ නැගිටීමය. මේ රණවාදී දෙමළ නැගිටීම ආර්ථිකවාදී ජීවය බවට පෙරළා ගෙන ‘‘ආර්ය චක‍්‍රවර්ති’’ ලක්දිව උතුරු අර්ධය උදුරා ගත්තේය. සිංහළයන් රට නැති විපතේ වැටී අනාථව උන්නෝය. හැම හදවතකම හීනය යලිත් රජෙක් නගා සේසත් නැගීමය. පුතෙක් තබා නෑයෙක් වත් ඉතුරු නොවී තිබූ දඹදෙණි රජ පෙළපත ගම්පොළින් වද වී ගියේය. මේ සරු පස මැද නිශ්ශංක අලකේශ්වර සුජ්ජලිත නව නුවරකට සුභාවිත මන්දිරයක් තනන්නට සිතුවේය. ඒ සදහා ඔහු නැග්ගේ ගිරියටය. ඒ ගිරිය රාජගිරියය. රාජගෘහයක් බැදගෙන ශී‍්‍ර ජයවර්ධනපුරය නිර්මාණයට යුහුසුළුවන්නේය. ඒ රාජ සිහිනයට ඔහු නැගි ගිරිය රාජගිරිය වූයේ ඔහොමය.

    ඉන් හරියටම වසර පන්සීය හැත්තෑවකට පසු යලිත් ඒ රාජගිරියෙන් දියවන්නා දියත්තට රජ මාවත බැදෙන්නේය. ඒ කොළඹින් අගනුවර දියවන්නා දියතේ දුපතට ගෙන යමින්ය. මේ ඓතිහාසික හැරවුමට හැරවුම වන්නේ ‘‘ජුනියස් රිචඞ් ජයවර්ධන’’ හෙවත් ‘‘ජේ.අර්. ජයවර්ධන’’ උත්තමාණන්ය. ඔහු තෙමේ ඒ සදහා පලමු පියවර තබන්නේ රාජගිරියෙනි. එරියාව සන්නස සහ පතිරගොඩ සන්නස ගෙන ජයවර්ධනයන්ට තම මීමුත්තනුවන් වූ නිශ්ශංක අලකේශ්වරයන්ගේ තතු සොයා දෙන්නේය. ඒ වරලත් විදු ඉන්ජිනේරු ඊලියන්ද සිල්වා සූරීන් හා ඊ.පී.මිගහකුඹුරේ සූරින්ය. මේ සමගම අසහාය ගෘහ නිර්මාණවේදී ජෙෆ්රි භාවා ශ‍්‍රීමතුන්  නව කෝට්ටේ සිත්තම් කරන්නේය. එදා අලකේශ්වර රජ මැදුර වට බැදි කොටුව සතර කොන තිබූ සතර භූ සුත‍්‍රය කියවා ගැනීම ඊළග කථාවය. ඒ අනුව ශී‍්‍ර ජයවර්ධන පාර්ලිමේනතුව වටා ජයවර්ධනපුර රෝහලද ජයවර්ධනපුර සරසවියද ජයවර්ධනපුර ශ‍්‍රී ලංකා මහ බැංකුවද තම දේශපාලන සරසවිය වූ සිරිකොත මන්දිරයද බැද තබන්ණේය. කවූරු ආවා ගියත් අදත් හෙටත් ලංකාවේ රාජ සමාජ බලය ඇත්තේ මෙම සිිව් මහා භූ සුත‍්‍රය ඇතුලේය. ඉන් පිටත සිට කිසිවක් කළ නොහැක්කේමය. මෙය තේරුම් ගත් ජනතා විමුක්ති පෙරමුණද දියවන්නා දියත්ත තරණය කරන්නේ බත්තොටමුල්ලේ  පැලවත්තට තම දේශපාලන පීඨය රැගෙන එමින්ය .ජේ. ආර්ට එරෙහිව අවි එසවූ දෙමළ විමුක්ති කොටි අවසන් වී, ජනතා විමුක්තියට අවි එසවූ ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ ඉතුරු වන්නේ ඒකය. මෙවා රහස් නොව ඓතිහාසික ඉවය. ඒ වගේම තවමත් මේ රටේ ජීවමානව ඇති ඓතිහාසික ලේඛනය. එරියාව සන්නස හා පතිරගොඩ සන්නස වඩාත් අරුත් බරව වටහා ගන්නට ජයවර්ධන උතුමාණන් 1981 මැයි 22දා තම මැදුරට සුවිශේෂි භික්‍ෂුවක් වඩමවා ගන්නේය. ඒ මහාචාර්ය කඹුරුපිටියේ වනරතන මහා තෙරිදුය. උන්වහන්සේ පද අරුත පහදා දෙන්නේය. ජයවර්ධනයන් ලක්දිව වෙනස් කලේ ඔහොමය. ලංකා සමාජය තම පුරාතන අගනුවරකට යලිත් තම නූතන අගනුවර රැගෙන ගිය ප‍්‍රථම හා එකම අවස්ථාව මෙය පමණක් වන්නේය. මේ අනුව ජේ.අර්.ජයවර්ධනයන් ශී‍්‍ර ලංකා මහ බැංකු ශ්‍රවණාගාර මන්දිරය රාජගිරිය පාර්ලිමේන්තු පාරේ තනවා එහි සුවිශේෂ ශෛල ටැඹක් පිහිටුවන්නේය. ඒ ඓතිහාසික සිව් මහා භූ සුත‍්‍රයෙහි උතුරු සුත‍්‍රය තිබූ තැනමය. එයට ‘‘ශී‍්‍ර ලංකා මහ බැංකු විදු පියස’’ නම තැබුවේ හෙළ බස් ඉසුරු අරිසෙන් අහුබුදුවන්ය.

   මාළිගාව බැන්ද මාළිගාකන්දෙන් බැස මළිගාවත්තට පියමන් කොට එතැනින් අජානීය අසුපිට නැගීී අලකේශ්වර රාජගිරියට පිවිසේ. ඒ දියවන්නා රජ මැදුරට කිරුළ ගෙන එන මොහොතටය. එත් දෛවය පුදුමය. රටක් තනන්නට නුවරක් තැනූ නිශ්ශංක අලකේශ්වරට කිරුළ අහිමි විය. දෙමළ රැල්ල පෙන්නා සේනාධිලංකාර පරපුරේ මලයාලම් කුමරු පරාක‍්‍රම කිරුළ උරුම කර ගත්තේය. එත් ඉන් වසර පන්සිය හැත්තෑවක් කල් යල් බලමින් සිට අලකේශ්වර ජාන රජස සිය උරුමයට ලක් භූපතියෙකු බිහි කර ගන්නේය.ඒ ශී‍්‍ර ජයවර්ධනපුර කෝට්ටේටම විත් ලක්දිව ප‍්‍රථම ජන සම්මත රජු හෙවත් විධායක ජනපති පදවිය අලකේශ්වරගේ මීමුනුපුරානෝ වන ජයවර්ධනයන් දිනා ගැනීමෙන්ය. රාජගිරියෙන් දියවන්නා දියත්තේ පාර්ලිමේන්තුවට පිවිසි ජයවර්ධනයන් සියම් මහා නිකායේ මල්වතු පාර්ශවයේ රෝහණ සංඝ සභාවේ මහනායකව වැඩ විසූ මහාචාර්ය කඹුරුපිටියේ වනරතන තෙරිදු ‘‘පුරාවිද්‍යා චක‍්‍රවර්ති’’ පදවියෙන් බහු මානයට පත් කරන්නේය. ඒ කි‍්‍ර:ව 1982 අවුරුද්දේ නොවැම්බර් 4 වෙනිදාය.

    ඉතින් ‘‘රජස්’’ සමග බැදී ගෙති සිව් වසරකුත් තුන් මසක් මම සමග සිටි පාඨක සාදු ජනයෙනි. ඔබට ඇරයුම් කරමි. මේ අවුරුද්දේ නොවැම්බර් 4 වෙනිදා සවස 3.30 රාජගිරිය ශ‍්‍රී ජයවර්ධනපුර පාර්ලිමේන්තු පාරේ ශී‍්‍ර ලංකා මහ බැංකු විදු පියස ශ‍්‍රවණාගාරයේදී ‘‘රජස්’’ ජනගත වේ. මට නිමිත්තක් වන්න ඔබත් එන්න.

සුජිත් අකකරවත්ත.