ක‍්‍රි.ව. 1412 දි කෝට්ටේ රාජධානිය බිහි වන්නේ විද්වත් පාණ්ඩිත්‍යයෙන් අනූන මහ තෙර පරපුරක ආසිරි බල මහිමයද සමගිනි. එතැන් පටන් කෝට්ටේ ඔස්සේ විහිද පැතිර ගිය ලක් සසුන් කතාවත දිගුය. ප‍්‍රභාෂ්වරය. දෑ අභිමන් මැවූ සීල සුගන්ධයෙන් පිරිපුන් ප‍්‍රඥා ප‍්‍රභා පැවිදි දිවි සිරිතෙන් සුසැදි ජාතික අන්දරයක්ම බඳුමය. සතුරු අතවර මැද සසුන බිඳ වැටී යළි උදා වූ පසු මහා විහාරවංශයෙන් උදාන වන කෝට්ටේ සාමාග‍්‍රී ධර්ම මහා සංඝ සභාව මෙරට යති සසුන දිදුළවන්නේ විද්වත් පාණ්ඩිත්‍යයෙන් සරු මහ තෙර පරපුරක්ම ජාතියට දායාද කරමිනි. ඒ නිසා සියම් මහ නිකායේ කෝට්ටේ ශ‍්‍රී කල්‍යාණ සාමාග‍්‍රී ධර්ම මහා සංඝ සභාව වූ කලී මහාසාර පැවිදි පඩිවර සිරිත්වලින් ශෝභමාන මහා සඟ ගණය සේ විරාජමානය. ඒ අතීත සංඥා අරුත යළිත් පසක් කරමින් එකී සංඝ සභාවේ අභිනව මහ නායක ධූරිණ වී පරම පූජනීය ආචාර්ය ඉත්තෑපානේ ධර්මාලංකාරාභිධාන මහනායක ස්වාමීන්ද්‍රයන් වහන්සේ මහ නායක පදවි ප‍්‍රාප්තව ඇත්තේය.
මතක පොත දිග හැරේ. මගේ සිත අදින් විසි හත් වසරක් ඈතට දුවයි. සුහුඹුල් යෞවනය එළිපත්ත මුලදී මේ මහ තෙර සිරිත හමු වන්නේය. ඒ එකල දුටු සැණින් මම වශීකෘත වීමි. එය උන් වහන්සේගේ පසඟ පෞරුෂයටය. පුරුෂ උදාරත්වයට කා වැදී තිබූ පරම නිහතමානී මුදිතාව දැක මම දැහැන්ගත වීමි. සියම් මහ නිකායේ මල්වතු පාර්ශවයේ රෝහණයේ මහ තෙරව වැඩ විසූ පුරාවිදු සක්විති මහාචාර්ය පූජනීය කඹුරුපිටියේ වනරතන මහ නායක මහ තෙරිඳු සමීපයෙහි මට ඉත්තෑපානේ මහ තෙරිඳු මුලින්ම හමු විය. ඒ දවස මතක පොතින් මෙනෙහි කළ විට මේ සඟ සිරිත එතැන් පටන් ගෙවුනු හැම කාලයකම හමු වූ බව සිහි වේ. විටක ජාතික සටන් බිමේදීය. තව විටෙක සාර සුභා ශාස්ත‍්‍ර හැන්දෑ යාමයන් අතර මැදදීය. නොවේ නම් එළඹ නොගත් අහඹු මුණ ගැසීම්ය. තවත් විටෙක ශාසනික වත් පිළිවෙත් අතරය. රට විපතේ හෙළුණු අනූව දශකයේ මැද භාගයේදී ‘‘ජාතික සංඝ සභාව’’ සෙවණේදී මට යළිත් පූජනීය ඉත්තෑපානේ ධම්මාලංකාර මහ තෙරිඳු හමු වේ. ඒ සමයේ මහ නායක ස්වාමීන්ද්‍රයන් වහන්සේ ‘‘පැවිදි මිණි පහන් ’’ නමින් විරචිත කෘතිය ගැටවර සිත සසුන් සිරිත යා කර තිබුණි. මහ තෙරිඳු ධම්මාලංකාර සමිඳු විප්ලවීය සුගන්ධයක් වන්නේ ‘‘මල් පැලේ උපන් පන්සලේ පියතුමා’’ රචනා කොට එළි දැක්වූ විටය. සිත අළුත් හැඟුමන් පිරවූ ඒ පොත ශාස්ත‍්‍ර ලෝලීත්වයට කදිම රස උපදවන ගද්‍ය අපදානයක් වූයේය. ජයකොඩි පිය සමිඳු ගැන අප සිත් තුළ ඉපදී තිබූ ගෞරවනීය පේ‍්‍රමයට මහ තෙරිඳු ධම්මාලංකාර සමිඳු නව ඇසක් පෑදුවේ මේ පොතිනි. පන්සලටත් පල්ලියටත් ගමනක් ඇතැයි දැනුනු අතර, සැබවින්ම පසුව සිංහල කිතු සසුනේ ජාතික රිද්මය වූ ‘‘කිතු දන පුබුදුව’’ හි මතවාදී අවේෂය බවට ද මේ පොත පත්වූ බව දනිමි. එය ජාතික ව්‍යාපාරයේ ගැටවර සටන්කාමීත්වය ඔද වැඩූ බව කිව යුතුය.
පරම පූජනීය ඉත්තෑපානේ ධම්මාලංකාර මහනායක හිමිපාණන් වහන්සේ චිරන්තන ශාස්ත‍්‍ර සම්ප‍්‍රදායේද චිරාතගත පඩිවර ආරෙන්ද නවීකාරක අධ්‍යාපනයේද කදිම මුසුවකි. අනෙක උන් වහන්සේගේ පූර්වගාමී මහ තෙර පරපුරම ලක් සසුන පොබ කළ චිරාගත මහ පඬිවරුන් වහන්සේලා වේ. අන් අතකින් ඉත්තෑපානේ මහ තෙරිඳු කෝට්ටේ සාමාග‍්‍රී ධර්ම මහා සංඝ සභාවේ මහනායක ධූරන්ධර වූ පළමු මහජනවාදී භික්‍ෂුව යැයි මම සිතමි. ඒ වගේම ජාතික සටන් භූමියෙන් මහ තෙර පදවි ප‍්‍රාප්ත මම දන්නා නූනත ලක් සසුනේ තෙවන භික්‍ෂූන් වහන්සේ ලෙසද උන් වහන්සේ කැපී පෙනේ. කෝට්ටේ සඟ ගණය හෙබ වූ අන් සියලූ මහ නායක තෙරවරුන්ට වඩා මහ තෙරිඳු ඉත්තෑපානේ මහජනවාදී තෙර නමක් වන්නේ උන් වහන්සේ මහජනවාදීව පොදු ජන කරණයට ලක්ව දිවි සිරිත ගෙවූ සහ ගෙවන නිසාය. එමෙන්ම මහ නායක ස්වාමීන්ද්‍රයන් වහන්සේ සුවිශේෂීය. ඒ මෙරට බහුජන සමාජයෙහි සෑම මං පෙතකම වැඩ වසමින් හොඳින්ම පරිණතව අසූවියට එළඹි සැනින් මහනායක පදවි ප‍්‍රාප්ත වී ඇති බැවිනි. ඒ වගේම ජාතික සටන් බිමට නායකත්වය දී වැඩ සිට මහනායක පදවි ලැබූ ප‍්‍රථමයා වන්නේ මඩිහේ මහ තෙරි`දුය. දෙවනුව බලංගොඩ මහ තෙරි`දුය. මඩිහේ මහ තෙරි`දු මෙම පදවි ධූරන්දර වන්නේ සතලිස් වියැති යෞවනයේය. බලංගොඩ තෙරිඳු සැට දෙවෙනි මැදි වියේදීය. ඒත් ඉත්තෑපානේ් මහ තෙරිඳු අසූ වියැති ජීවිත දිවි මග මහ ගිරි සිරසේදීය. වෙනස සහ බලාපොරොත්තුව රැුඳී ඇත්තේ මෙතැනය. ලක් සසුනම ශීල, ඥාන, තපෝවෘද මහ තෙර පහසක් පතන සමයක ඒ ගුණ මාවතට ප‍්‍රාර්ථනාවක් වැඩම කර ඇත්තේය. අසූ වියට එළඹ මහ නායක පදවි ධූරිණව ඇත්තේ තවමත් පසඟ පෞරුෂයෙන් පනස් වියවත් නොපෙනෙන කඩිසර අබල දුබල නොවූ මනා නුවණින් හා සිහියෙන්ද, පරිකල්පනයෙන්ද උජ්ලිත වූ සමාජමානී සමාජගාමී සජීවී සිරිතකි. ඉතින් අපේ මහනායක හාමුදුරුවන් වහන්සේ මත සමාජ ප‍්‍රාර්ථනා ගොඩකි. සබුද්ධික මහ සඟුන් වහන්සේලා සමුදායක් සපිරි විනීත සංවර සඟ ගණයට සසුන් භාර ධාරීන් වහන්සේ වූ උන් වහන්සේගෙන් ජාතිය පින්සාර ප‍්‍රාර්ථනා පුරමින් සිටින්නේය. සසරේ පිරූ පිං මහිමයක් නිසාදෝ සුහුඹුල් යෞවනයේ සිට මේ භද්‍ර යෞවනය දක්වා ඉත්තෑපානේ මහ තෙරිඳු සමග සමීප බැඳීමක් හා ඇසුරක් ලබන්න වාසනා මහිම ලදිමි. සටන් අත් හැර පසන් සිතින් ප‍්‍රඥා දැක්මෙන් ජාතික සාසනික මෙහෙවරකට ගොමු ගත විය හැකි සසුන් භාරධාරීන් වහන්සේ නමක පත්වීමේ ධර්මානන්දය වින්දනය කරමි. එමෙන්ම මහ තෙර නමකසේ ජාතියද සසුන ද මෙහෙයවීමට නම් මෙරට ඉතිහාසය, සසුන, සමාජය හා දේශපාලනයද මනා කොට වටහා ගත් එහි ඇලී ගැලී රැුවටී කිළුටු නොවන මහ සිරිතක් විය යුතුය. අපේ මහ නායක හිමි පාණන් මේ සියලූ සුදුසුකම් මැනවින් සපුරා ඇති විට දුර්දාන්ත සමයක සහන් එළියක් දක්නෙමි. ජාතිකවාදය, ධනවාදය, මාක්ස්වාදය, ලිබරල්වාදය සහ සමාජවාදය යන මේ කොයි අරුතත් මැනවින් දැනගත් භික්‍ෂූන් වහන්සේ නමක සේ අපේ මහ නායක හාමුදුරුවන් වැදගත් වේ. එමෙන්ම සිරිලක් පොදු ජන සම්ප‍්‍රදායද අපරදිග ජන සම්ප‍්‍රදායද දිවි ගෙවා තුමුම අවබෝධ කර ගත් ඥාන අවබෝධයක් අත්දැකීමෙන් උන් වහන්සේ සතුය. මේ සියල්ල මැද අපූරුව සුමට මුදු ගුණ වෑහෙන ව්‍යක්ත නිර්මාණශීලි භාෂාවකින්ද ශාස්තී‍්‍රය ගැඹුරින් පේ කර ගත් භාෂාවකින්ද හෙබි පන්හි`දක් අපේ මහනායක හිමිපාණන්ට තිබීමය. සැබවින්ම ‘‘බුදු බව පතන බලංගොඩ ආනන්ද මෛත‍්‍රී හාමුදුරුවෝ’’ නමින් උන් වහන්සේ ලියා පළ කළ පොත තරම් සඟ සිරිත ජන සිරිතක් කළ පොතක් මේ ලක ඇත්තේම නැත. පොත හුදියාගේ සිට උගතා දක්වා අත් පොතක් වී නැවත සඟ අපදාන රචනයට මාවත විවර කර තැබූ කෘතිය වී ඇත්තේ ඒකය.
මේ සියල්ල මැද කතාවක් විය යුතු ගැඹුරු කරුණකි. ඒ කෝට්ටේ කල්‍යාණ සාමාග‍්‍රී ධර්ම මහා සංඝ සභාවේ මහනායකව වැඩ විසූ නොබෝදා අපවත් වූ පරම පූජනීය අග්ග මහා පණ්ඩිත බෙල්ලන ශ‍්‍රී ඥාන විමල මහනායක හිමිපාණන් දිවිමන්ව වැඩ සිටියදී කළ කාර්යය. එනම් ඉත්තෑපානේ මහ තෙරිඳු වැඩ බලන මහ නායක සේ පූජිත කොට උන් වහන්සේ මතු සසුන් භාරධාරීන් වහන්සේ සේ අභිිධාන කිරීමය. මේ ගැඹුරු අරුත පෑ¥ සසුන් චාරිත‍්‍රයකි. එය ගුරු දේව මහ තෙර සිරිතක දුර දැක්මද සියල්ල අත් හල හැකි පරම නිවනෙහි අරුත් මාවත පෙන්වූ දුර්ලභ චරිත සිරිතකි. මේ සියල්ල පෙන්වා දී ඇත්තේ කෝට්ටේ කල්‍යාණ සාමාග‍්‍රී ධර්ම මහා සංඝ සභාවේ අභිනව මහ නායක පරම පූජනීය ආචාර්ය ඉත්තෑපානේ ධම්මාලංකාරභිධාන යති සිරිතේ තීරක සම්ප‍්‍රාප්තියෙහි ජාතික අරුතය.
චරිතයක් සිිරිතක් වන්නේ පදවිය නිසා නම් නොවේ. පදවිය පවා බැබලවිය හැකි සිරිතක් පදවියකට පත්වීම සිරිතත් පදවියත් රටත් දැයත් සමයත් ලබන විපුලත්වයය. එබැවින් ඉත්තෑපානේ යති සිරිත වූ කලි සිරිතක් වී පදවි ප‍්‍රාප්ත පදවියකි. සුපේක්‍ෂලශීලීත්වය හා විනීත සටන් කාමීත්වය ද සංවර දුර දක්නා බවද කැටි වූ නායක හිමිපාණන් වහන්සේ විප්ලවීයද වූ චරිත සිරිතකි. ගෙවී ගිය දශක ගණනාවකදී උන් වහන්සේ මෙරට බුද්ධිමය ශාස්ත‍්‍ර වාද විවාද පොහොසත්් කරනුයේ ඒ බව විද්‍යාමාන කරමිනි. එමෙන්ම ජාතික විපත් අභිමුව පෑ විනීත විචක්‍ෂණ නායකත්වය පෙළහැර පෑ පරමාදර්ශයක්ම බඳුය. එමෙන්ම සියලූ ආගමික නායකයන් සමග සමීපවද ගෞරවනීවද සහෝදරත්වයෙන් බැඳී සිටින්නට ඉත්තෑපානේ මහ තෙරිඳු පා ඇති සමත්කම ජාතික අරමුණ, ජාතික රාජ්‍යයට අවශ්‍යම අධ්‍යාත්මික නායකත්වයක සඵලතාවය. වියතෙකු වූ මහ තෙර නමකට ජනතා රුචිය වඩන ලෙස හා ජන හද මනස බැඳෙන ලෙස ධර්ම දේශනා පැවැත්විය හැකි නම් ඒ හුදී දනන් ලබන පිනකි. මහ නායක හිමිපාණන් ඒ අරුතින්ද වටින්නේය.
රට තීරණාත්මක අර්බුද මොහොතකට වැටී ඇති අගාධය අභියස මහනායක හිමිපාණන් මහනායක ධූරන්දර වී ඇත. සසුන විලෝපනයකට ගොදුරුව ප‍්‍රඥා ධර්ම පූර්ණ භික්‍ෂූ පතිරූප ඇවැසි මොහොතක උන් වහන්සේ සිරිලක නාගරික සඟ ගණයෙහි අධීක්‍ෂවරයාණන් වී තිබේ. මේ සියල්ල එක් ඓතිහාසික ගලායෑමකි. තම අසූ වන ජන්ම දිනය එළඹි විටම ස්වකීය පැවිදි දිවි මග ඇරඹි නිකායෙහි මහ නායක ධූරයට වරම් ලැබී ඇත්තේ උන් වහන්සේගේ අවබෝධගාමී සංසාරික කාල සටහනකට අනුව යැයි මම සිතමි. ස්වකීය සඟ පරපුරේ පූර්ව ගාමීන්ට යුක්තිය හා ගරුත්වය ඉටු කළ හැකි තරම් පැණසර මහ තෙර නමක් සේ ඉත්තෑපානේ මහ තෙරිඳු පදවි උදානය අප වෙත ප‍්‍රහර්ෂය ළඟා කර ඇත්තේ එබැවිනි. ඒ වගේම ඉත්තෑපානේ මහ තෙරිඳුට මහ නායකව වැඩ වසන්නට සිදුව ඇත්තේ උන් වහන්සේගේ පූර්වගාමී ගුරු දේව පරපුරට වෙනස් සමාජ වටපිටාවකය. නමුත් වෙනස්වීමත් වෙනස් වන අයුරු හා වෙනස්වීම ධර්මතාවය බවත් පුරුදු පුහුණු කළ ධර්ම දැක්මෙන් පේ කළ, එය ජීවිත අභ්‍යාසයෙන් වටහා ගත් භික්‍ෂුවක් වූ මහ තෙර නමට මේ වෙනස් වටපිටාවට සුගති ධර්ම මාවත පෙන්විය හැකි යැයි සිතමි. අතෝරක් නැති විලම්බීත හා ආටෝප සාටෝප හා හිස් පුස් ව්‍යාජ රැුළි මාලාවකින් ගැවසී ගත් ලක් බුදු සසුන ධර්ම ප‍්‍රඥාවෙන් ශෝධනය කරන මග මාවතක් ඉත්තෑපානේ ධම්මාලංකාර තෙරිඳු ආගමනයෙන් සිදු වෙතැයි සිතමි. එම ප‍්‍රාර්ථනය පැතුමක් තරමට මහා සාරවී ඇත්තේ පරිනත පළපුරුද්දකින් මතු වූ උන් වහන්සේගේ ආගමනය සමගය. මේ සමග එක් ඓතිහාසික ආඥාවක් හැබෑ වී නූතනය තුළ යළිත් රෝපනය වී ඇත. ඒ කෝට්ටේ රාජධානිය බිහි වූ දා පටන් ඒ රාජධානියට මතය හා දිරිය සැපයූ රයිගම් පුත‍්‍රයන් අභිධාන වන සැටිය. පළමු කෝට්ටේ යුගයේ සිදුවූ ඒ දේ මේ දෙවන කෝට්ටේ යුගයේද සිදු වී ඇත්තේය. රයිගම් පුත‍්‍රයෙක්ම අභිෂේක ලබා යළිත් කෝට්ටේ සග සසුනේ භාරධාරීන් වහන්සේ වී ඇත. රයිගම් පුත‍්‍ර ඉත්තෑපානේ මහ තෙරිඳු කෝට්ටේ සංඝ සභාවේ නායකත්වයට වැඩම කර ඇත්තේ ඒ ඉතිහාසාගමනින් බව කිව යුතුය. එබැවින් පෙර රයිගම් පුත‍්‍ර සඟ පරම්පරාව සේම සුජ්ජලිත ඉතිහාස පරිච්ෙඡ්දයක්
අපේ මහනායක හාමුදුරුවන් වහන්සේ ජාතියට උදා කරන බව නම් නිසැකය.
No comments:
Post a Comment